Mai vàng là loại hoa kiểng đặc biệt cho ngày Tết cổ truyền ở Việt Nam. Với tên gọi cùng màu vàng oắt đã cho chúng một vị trí quan yếu trên thị trường hoa kiểng. Hàng năm, nghề cung cấp hoa kiểng nói chung và mai vàng đề cập riêng đã đem đến hiệu quả kinh tế hơi cao cho nông dân. Tuy nhiên, mai vàng thường bị 1 vài loài sâu bệnh hại phổ thông như: nhện đỏ, bệnh cháy lá và đốm đồng tiền… tiếp đây là triệu chứng và cách phòng trừ các loại bệnh phổ quát. Cùng yêu mai vàng Tìm hiểu thêm thông báo này nhé.
1.Nhện đỏ
*Triệu chứng
Nhện thường rất nhỏ, khó phát hiện ví như không nhìn kỹ,cả nhện trưởng thành và nhện non đều bu bám trên bề mặt của lá cây mai, cạp ăn biểu so bì và chích hút dịch của lá cây mai kể từ lá thao tác vào giai đọan bánh tẻ trở đi, làm cho lá có những vết trắng lấm tấm giống bụi cám, sau đó lá chuyển dần sang mầu xanh đen và nâu khá đậm loang lổ, phiến lá bị phồng lên như bánh tráng. Nếu như không phát hiện và có biện pháp diệt trừ kịp thời, bộ lá của cây mai sẽ bị cằn lại, thô cứng và cố nhiên sẽ tác động tới qúa trình sinh trưởng và lớn mạnh thường nhật của cây mai, nhất là trong mùa khô. Do thân thể của nhện rất nhỏ mắt thường khó nhận ra mà chỉ trông thấy triệu chứng gây hại để lại của nhện trên lá nên trong thực tế đã có những chủ vườn mai ở quận 12 cứ tưởng cây mai bị bệnh và điều trị theo hướng dùng thuốc trừ bệnh nên không thấy “bệnh” thuyên giảm.
*Phòng trừ
Để phòng trị lọai nhện này các bạn có thể tiến hành một số công việc sau đây:
– bạn không nên trồng hoặc đặt các chậu mai quá xít nhau, để vườn mai có độ thông thóang.
– Hàng ngày khi tưới tắm, chăm sóc vườn mai bạn nên lưu ý Nhìn vào cây mai, rà soát bộ lá mai (nhất là những lá trong khoảng giai đọan bánh tẻ trở đi) để phát hiện sớm và có biện pháp diệt trừ nhện kịp thời. Do cơ thể của nhện rất nhỏ Như thế nên để dễ phát hiện nhện bạn phải dùng kính lúp, nếu ko có kính lúp bạn có thể kiểm tra bằng cách gián tiếp như sau: ngắt những lá mai nghi có nhện đặt vào giữa hai tờ giấy trắng rồi lấy tay vuốt nhẹ phía ngòai tờ giấy, giả dụ thấy trên mặt giấy có những chấm nhỏ mầu vàng xanh, hồng hay đỏ thì lá ấy đang có nhện gây hại, những chấm này càng phổ quát thì chứng tỏ mật độ của nhện càng cao.
– lúc phát hiện có rộng rãi nhện trên cây mai bạn có thể sử dụng một trong các lọai thuốc sau đây để phun xịt: Danitol 10EC; Comite 73EC; Pegasus 500SG; Ortus 5SC; Cascade 5EC; Nissuran 5EC; Sirbon 5EC; Kelthane 18,5EC…Nên sử dụng luân phiên thuốc để giảm thiểu nhện bị kháng thuốc. Về liều lượng và cách sử nên đọc hướng dẫn có in trên nhãn thuốc.
hai. Bệnh đốm đồng
*Triệu chứng : Ngòai cây mai ra thì bệnh này còn có thể gặp trên phổ quát lọai cây thân gỗ khác, nhất là những cây ăn trái như: cam quýt, chôm chôm, nhãn, bưởi, mãng cầu, sầu riêng, mít, xòai…Ban đầu vết bệnh chỉ là những đốm rất nhỏ cỡ một số ly, sau ấy giả dụ gặp điều kiện thời tiết thuận lợi như ẩm độ trong vườn cao, thiếu nắng…thì chúng tăng trưởng rộng ra. Vết bệnh đa số có dạng hình tròn hoặc tương đối tròn như đồng bạc (nên gọi là bệnh đốm đồng tiền) hoặc hình bầu dục, mầu xám trắng hay xám xanh da trời . Theo thời gian vết bệnh cứ lan rộng dần ra tiếp giáp với, nếu nặng phổ biến vết sẽ hòa lẫn vào nhau cho ra dạng hình bất kỳ, mầu sắc loang lổ ngoằn ngoèo như da hổ, cứ thế đa dạng lớp chồng chất lên nhau làm cho lớp vỏ của cây mai dầy lên, có độ xốp giống như một lớp nhung bao loanh quanh gốc cây mai. Bệnh thường lớn mạnh trên lớp vỏ cây đã già cỗi, cổ thụ một chút, và ở cây mai cổ thường bị bệnh này.
Phòng trị
– không nên trồng hoặc xếp đặt những chậu mai trong vườn qúa dầy, quá sắp nhau để vườn mai thông thóang, khô ráo, dưới tán, dưới gốc cây nhận được thêm ánh sáng mặt trời, sẽ có tác dụng hạn chế bệnh nảy sinh, lớn mạnh. Đây có thể được coi là một trong những biện pháp hiệu quả nhất để dự phòng bệnh.
-Thiết kế mặt liếp để trồng mai hoặt đặt chậu mai theo hình mai rùa, xẻ rãnh thóat nước để nước ko đọng lại trên mặt vườn trong mùa mưa để vườn luôn được khô ráo.
– Đối với những gốc mai đã bị đốm bệnh xuất hiện đa dạng, dầy đặc bạn có thể dùng bàn chải cọ rửa sạch những đốm bệnh trên thân , trên cành.
– Có thể sử dụng nước vôi hoặc dung dịch thuốc Boóc đô 1% qúet lên thân cây vào đầu mùa mưa, cũng có tác dụng ngăn chặn bệnh xâm nhập, lây lan. Ngòai ra các bạn có thể sử dụng một vài lọai thuốc gốc đồng như Copper –B, Coc 85; Copper-Zinc hoặc Zinccopper… ghẹ đề phòng lên những chỗ thường hay bị bệnh trên thân, cành.
3.Bù lạch (Bọ trĩ)
*Triệu chứng: Bù lạch có đặc điểm là mỗi lúc cây mai ra đọt non thì con trưởng thành của chúng sẽ vận động từ nơi khác tới đẻ trứng trên những đọt lá non, sau lúc đẻ vài ngày trứng khởi đầu nở ra con bù lạch non (con ấu trùng). Thân thể của bù lạch rất nhỏ, đẫy sức cũng chỉ dài khỏang hơn môt cm. Cả con trưởng thành và con ấu trùng đều chích hút nhựa của những lá non, cho ra những vết lốm đốm trắng nhỏ li ti. Những lá bị hại sẽ mất dần chất dinh dưỡng, phát trển không thường nhật, nhỏ lại, mép lá bị khô cháy và cong lên, lá trở lên thô cứng.
khi những lá bị hại chuyển sang giai đọan bánh tẻ và già, thức ăn không phù hợp cho chúng , chúng lại đi lại sang những lá non khác để chích hút và gây hại. Bù lạch thường gây hại phổ quát trong mùa khô, lúc mùa mưa tới mật số bù lạch sẽ giảm dần.
Phòng trị
– khi tưới nước cho cây mai, bạn nên dùng lọai máy bơm có áp suất mạnh ,xịt thẳng tia nước vào những chỗ mà bù lạch “cư trú” để rửa trôi bớt chúng, với cách làm này bạn cũng có sẽ làm giảm bớt được mật số của 1 số đối tượng dịch hại đang gây hại trên cây mai như nhện đỏ, rệp sáp…
– nếu mật số bù lạch cao các bạn có thể sứ dụng một số lọai thuốc trừ sâu thường sử dụng như: Malvate 21EC; Trebon 10EC; Confidor 100SL; Admire 050EC; Regent 5SC…Khi phun xẹp thuốc các bạn nhớ phun ướt đều cả mặt dưới của lá mai. Nên đọc liều lượng dùng in sẵn trên nhãn thuốc.
4.Bệnh nấm hồng
Triệu chứng: Việc trước tiên bệnh đơn thuần là một đốm nhỏ, sau đấy cứ lan rộng dần ra rồi bao kín hết cả một đọan cành, làm cho lá cây mai bị rụng, cành bị chết khô dần. Lúc vết bệnh đã bao lòng vòng kín hết cả một đọan cành thì phần đông những lá mai phía trên chỗ bị bệnh sẽ có mầu vàng, xanh loang lổ, rồi bị rụng dần, khúc cành phía trên chỗ bị bệnh trở lên khô nứt, giòn dễ gẫy. Nếu như không phát hiện sớm và phun xịt thuốc phòng trị kịp thời thì có lúc lên đến vài chục phần trăm số cành bị hại, làm cho cây mai tơi tả, vụ ra bông năm sau sẽ ko đẹp.
Bệnh thường chỉ tấn công trên những cành nhỏ cỡ chân nhang cho tới cỡ cây đũa ăn cơm, ít lúc gây hại ở những cành to hoặc trên thân, nếu như cây được phun lép thuốc kịp thời. Nhưng vì những cành nhỏ này lại là cành mang bông cho vụ sau nên ví như để phổ quát cành bị hại cây sẽ có ít bông và bông ko đẹp, bông nhỏ, rất khó bán và bán không được giá.
thực tại cho thấy bệnh thường gây hại đa dạng hơn trong mùa khô, lúc mùa mưa xuống bệnh bớt dần.
Phòng trị
– rà soát vườn mai thường xuyên (nhất là vào mùa khô) để phát hiện sớm và có giải pháp ngăn chặn bệnh kịp thời.
– khi phát hiện có bệnh có thể dùng một trong những lọai thuốc như: COC 85WP; Vidoc 30WP ; Vidoc 80BTN; hoặc Vidoc 50HP; Batocide 12WP Viben-C 50BTN… để phun ké, nếu như vườn thường bị bệnh này thì trong mùa khô (là mùa thích hợp cho bệnh phát sinh, phát triển) nên phun kẹ định kỳ khỏang 1 tuần lễ một lần.Nên đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc đã có in trên nhãn thuốc.
-Thường xuyên lượm lặt những cành đã bị bệnh không thể nghỉ dưỡng được đem tiêu hủy. Khi cắt nhớ cắt sâu thêm vào bên trong chỗ vết bệnh khỏang vài phân để phòng nấm bệnh còn sót lại trên cành tiếp tục tăng trưởng lây lan sang các cành khác hoặc các cành non sắp ra sau này.
5. Bệnh rỉ sét
Triệu chứng: Bệnh thường xuất hiện và gây hại trên những lá mai đã bước vào giai đọan bánh tẻ trở đi. Việc ban đầu vết bệnh chỉ là những chấm nhỏ mầu mầu nâu, sau ấy vết bệnh cứ lớn dần lên như hạt tấm, hạt mè…(đa số vết bệnh có kích thước khỏang trên dưới 2 ly), hình tròn hoặc hình bầu dục, đôi khi vết bệnh cũng có kích thước khỏang 4-5 ly . Phần đông vết bệnh nằm trong phiến lá, tuy thế thỉnh thỏang cũng có những vết nằm ở ngòai mép lá, gặp tình trạng này vết bệnh chỉ còn lại là nửa hình tròn. Vết bệnh có mầu đỏ nâu, nhìn giống như mầu của sắt rỉ, nên bà con trồng mai vàng chuyên canh ở huyện Thủ Đức, huyện 12…(Tp. Hồ Chí Minh) thường gọi bằng một từ mang tính chất hình tượng cho dễ hiểu, dễ nhớ đấy là bệnh “Rỉ Sét”. Vết bệnh mô tả ở cả mặt trên và mặt dưới của lá cây mai, quanh đó vết bệnh bao giờ cũng có một quầng vàng nhỏ bao quanh, nếu như soi lên ánh sáng thì những quầng vàng này bộc lộ rõ hơn.
Khác với những bệnh mà chúng ta thường gọi là bệnh rỉ sắt hại trên 1 vài cây trồng khác như bệnh rỉ sắt café, bệnh rỉ sắt đậu đỗ, bệnh rỉ sắt hại ngô…thường bao giờ vết bệnh cũng nổi lên một cục u, bên trong những cục u này có cất một khối bột mầu gạch non (giống như mầu của sắt rỉ), thì trên vết bệnh “Rỉ sét” của cây mai vàng ko có những cục u và những khối bột mầu gạch non này, mà chúng vẫn phẳng thông thường như mặt phẳng của phiến lá. Nếu bệnh hại nặng mà ko tậu giải pháp chữa trị kịp thời sẽ làm cho bộ lá của cây mai mất dần mầu xanh vốn có của nó, rồi chuyển dần sang mầu vàng, diệp lục tố bị mất dần, ảnh hưởng tới qúa trình tổng hợp thường ngày của cây, làm cho cây mai mất sức, yếu ớt. Bệnh thường chỉ xuất hiện và gây hại phổ thông trong mùa mưa.
Phòng trị
– không nên trồng hoặc đặt các chậu mai qúa gần sát nhau, tạo cho vườn mai luôn thông thóang. Liếp trồng mai, hoặc liếp đặt chậu mai nên kiểu dáng theo hình mai rùa để thóat nước tốt mỗi lúc có mưa. Kê đặt chậu mai cao để giảm thiểu cho cây mai bị úng nước trong mùa mưa.
– lúc bước vào mùa mưa nên rà soát vườn mai thường xuyên để phát hiện sớm và có giải pháp ngăn chặn bệnh kịp thời. Khi phát hiện có bệnh có thể dùng một trong những lọai thuốc tiếp đây để phun xịt: COC 85WP; Vidoc 30WP ; Vidoc 80BTN; hoặc Vidoc 50HP; Batocide 12WP Viben-C 50BTN. Về liều lượng và cách sử dụng thuốc nên đọc kỹ hướng dẫn mà nhà sản xuất đã có in trên nhãn thuốc.
=== >> bạn có thể xem thêm: các bước kỹ thuật chăm sóc mai vàng vào tháng 5 âm lịch
6.Sâu ăn lá
Hiện tượng: Sâu ăn lá cũng là một đối tượng thường xuất hiện và gây hại cho cây mai, nhất là vào những đợt cây ra đọt non, lá non, để vững mạnh thân cành.
khi mới nở sâu non gặm nhấm làm khuyết lá, khi to chúng nhả tơ kéo vài lá non lại với nhau, rồi nằm bên trong cắn phá, làm cho lá bị khuyết, nếu như nặng lá có thể bị cắn phá tới phân nửa, đôi khi chỉ còn trơ lại một đọn gân chính ở sắp cuống lá. Làm mất diện tích lá quang hợp cho cây. Khi lá già nhìn cây mai tơi tả. Làm cho cây mai sinh trưởng và vững mạnh kém, cây còi cọc, ra ít bông, và bông nhỏ không đẹp.
lúc đẫy sức sâu dài khỏang 25-28ly, hóa nhộng bên trong tổ lá. Sâu thường gây hại nhiều trong mùa mưa, là mùa cây mai thường ra phổ biến đợt đọt non, lá non để vững mạnh thân, cành, lá.
Phòng trị
– lúc săn sóc cây mai, nên lưu ý Nhìn vào, nếu như phát hiện thấy “tổ sâu” thì bắt giết thịt (lọai sâu này rất dễ bắt vì chúng ít trốn chạy).
– ví như mật số sâu cao, không đủ sức bắt bằng tay thì các bạn có thể dùng thuốc trừ sâu để phun lép. Đây là một lòai sâu tương đối dễ chết, vậy các bạn có thể dùng bằng 1 vài lọai thuốc trừ sâu thông htường như: SecSaigon 5EC hoặc 10EC; Diaphos 5EC; Sagothion 50EC; Padan 95SP; Fastac 5EC…Về liều lượng và cách dùng của thuốc bạn có thể đọc hướng dẫn trên vỏ bao suy bì.
7 .Bệnh cháy lá
Triệu chứng: Bệnh cốt yếu trên lá cây mai, xuất hiện Ban đầu ở chóp và mép lá tạo thành vệt màu nâu, lan dần vào phiến lá thành mảng to, màu nâu xám, phân biệt rõ với phần xanh của lá, mảng cháy có lúc chiếm trên 1/2 diện tích lá. Trên vết bệnh có những chấm đen nhỏ là ổ bào tử. Lá cây mai bệnh nặng chuyển màu vàng và rụng. Bệnh phát sinh chủ yếu trên lá già.
– Bệnh phát sinh vào cuối mùa thu khi cây mai có đa dạng lá già, sinh trưởng chậm, đất thiếu dưỡng chất, nhất là trong chậu ít bón phân.
Phòng trị
– Bón phân đầy đủ, cân bằng NPK, ngắt bỏ lá già, lá bệnh, định kỳ phun thuốc gốc Đồng và phân bón lá cho cây mai.
8.Bệnh vàng lá
Triệu chứng
– Lá non có màu vàng nhạt hoặc trắng bạc, các gân lá còn xanh, phiến lá khá bị cong, cây sinh trưởng chậm lại.
– nguồn cội gây bệnh cốt yếu do thiếu chất dinh dưỡng. Cây mai trồng trong chậu, đất xấu, ít được bón phân, thường bị bệnh vàng lá ở lá non và bệnh cháy lá ở lá già.
Phòng trị
Bón phần đông phân. Khi có hiện tượng vàng lá, ngoài bón phân nên kết hợp phun phân bón lá có chất vi lượng, cây sẽ mau hết bệnh
9.Rệp sáp
– Khí hậu nóng và ẩm thích hợp cho rệp phát triển. Rệp hút nhựa câymai làm đọt xoăn lại, lá vàng, cây sinh trưởng kém. Cây có rệp thường có kiến và nấm bồ hóng đen. Rệp còn là môi giới truyền bệnh virus cho cây .Rệp sáp Dysmicoccus sinh sống phá hại phổ thông loại cây.
– dùng tay làm thịt rệp. Khi nhu yếu thì phun các loại thuốc Pyrinex, Supracide, Polytrin, Monster
10. Bọ cánh tơ
*Triệu chứng: Chích hút dinh dưỡng ở lá non, dưới mặt lá non là hai vệt màu xám song song với gân chính. Đọt non bị hại thường sần sùi, cứng và dòn, hai mép lá và chóp lá cong lên. Khi bị hại nặng lá bị rụng, nhất là lá non. Bọ non sống tập hợp ở đọt non, gân lá non, ít di chuyển. Bọ gây hại nặng vào mùa khô. Mùa mưa mật số bọ giảm.
*Phòng trị
-Tưới ướt lá và bề mặt đất để tiêu diệt nhộng trong đất.
-Cắt tỉa liên tiếp để khắc phục nguồn thức ăn của bọ.
-Sử dụng thuốc: Pyrinex, Confidor, Admire, Sherpa….
11.Bọ xít
– Bọ xít thường chích hút nhựa cây mai bằng cách chích vào các cành non của cây, tạo thành vết u nổi sần sùi, gây hại nặng có thể làm chết cành, chết cây.
– Các loại thuốc được dùng như Bi58 40 EC (15 – 20 ml/bình 8 lít), Supracide 40 EC (5 – 7 ml/bình 8 lít).
12.Tuyến trùng hại
*Triệu chứng: Tuyến trùng kích thước thân thể rất nhỏ, chỉ khoảng 0,5 mm sống trong đất, đục lổ chui vào sinh sống bên trong rễ, chích hút dịch cây mai và cấu tạo các bướu rễ. Bộ rễ có bướu lớn mạnh kém
– Cây mai bị tuyến trùng sinh trưởng rất yếu, phiến lá vàng và nhỏ hơn thường nhật. Nhổ gốc Quan sát rễ thấy những nốt tròn trên rễ. Bộ rễ bị tuyến trùng nặng sẽ mất khả năng hút dinh dưỡng sản xuất cho cây. Nếu như để lâu cây mai sẽ sinh dưỡng kém và chết.
*Phòng trị
– cải thiện bón phân hữu cơ, vì phân hữu có không ít vi khuẩn và nấm ký sinh có thể xoá sổ tuyến trùng.
– Nhổ bỏ những cây bị chết, thon gọn sạch rễ trong đất.
– Có thể sử dụng thuốc: Mocap, Sincocin
– sử dụng thuốc trừ tuyến trùng Oncol 20EC pha 50 ml/10 lít nước :
+ Tưới vào mỗi hố 4-8 lít dung dịch thuốc phòng ngừa trước khi trồng.
+ Tưới thuốc thấm sâu vào tiếp giáp với vùng rễ, cần tưới 2 lần vào đầu và cuối mùa mưa.
+ cây cúc ra hoa, nhổ cây băm nhỏ rồi vùi lấp quanh đó gốc cũng có tác dụng khắc phục tuyến trùng.