Mai vàng là loại hoa kiểng đặc trưng cho ngày Tết cựu truyền ở Việt Nam. Với tên gọi cùng màu vàng nhóc con đã cho chúng một vị trí quan trọng trên thị phần hoa kiểng. Hàng năm, nghề phân phối hoa kiểng đại quát và mai vàng kể riêng đã đem tới hiệu quả kinh tế khá cao cho dân cày. Tuy nhiên, mai vàng thường bị một số loài sâu bệnh hại phổ biến như: nhện đỏ, bệnh cháy lá và đốm đồng tiền… tiếp sau đây là triệu chứng và cách phòng trừ các loại bệnh phổ biến mà trang yêu mai vàng tổng hợp được.
1.Nhện đỏ
Triệu chứng
Nhện thường rất nhỏ, khó phát hiện nếu như không nhìn kỹ,cả nhện trưởng thành và nhện non đều bu bám trên bề mặt của lá cây mai, cạp ăn biểu phân bì và chích hút dịch của lá cây mai từ khi lá thao tác vào giai đọan bánh tẻ trở đi, làm cho lá có những vết trắng lốm đốm giống bụi cám, sau đấy lá chuyển dần sang mầu xanh đen và nâu hơi đậm loang lổ, phiến lá bị phồng lên như bánh tráng. Ví như không phát hiện và có giải pháp diệt trừ kịp thời, bộ lá của cây mai sẽ bị cằn lại, thô cứng và hẳn nhiên sẽ ảnh hưởng tới qúa trình sinh trưởng và vững mạnh thông thường của cây mai, nhất là trong mùa khô. Do cơ thể của nhện rất nhỏ mắt thường khó nhận ra mà chỉ nhận ra triệu chứng gây hại để lại của nhện trên lá nên trong thực tại đã có những chủ vườn mai ở quận 12 cứ tưởng cây mai bị bệnh và điều trị theo hướng sử dụng thuốc trừ bệnh nên ko thấy “bệnh” thuyên giảm.
Phòng trừ
Để phòng trị lọai nhện này các bạn có thể tiến hành 1 vài công việc sau đây:
– chúng ta không nên trồng hoặc đặt các chậu mai quá xít nhau, để vườn mai có độ thông thóang.
– Hàng ngày khi tưới tắm, chăm nom vườn mai bạn nên lưu ý Nhìn vào cây mai, rà soát bộ lá mai (nhất là những lá từ giai đọan bánh tẻ trở đi) để phát hiện sớm và có giải pháp diệt trừ nhện kịp thời. Do cơ thể của nhện rất nhỏ Chính vì vậy để dễ phát hiện nhện các bạn phải dùng kính lúp, nếu không có kính lúp bạn có thể kiểm tra bằng cách gián tiếp như sau: ngắt những lá mai nghi có nhện đặt vào giữa 2 tờ giấy trắng rồi lấy tay vuốt nhẹ phía ngòai tờ giấy, nếu như thấy trên mặt giấy có những chấm nhỏ mầu vàng xanh, hồng hay đỏ thì lá đó đang có nhện gây hại, những chấm này càng phổ thông thì chứng tỏ mật độ của nhện càng cao.
– khi phát hiện có rộng rãi nhện trên cây mai bạn có thể sử dụng một trong các lọai thuốc tiếp đây để phun xịt: Danitol 10EC; Comite 73EC; Pegasus 500SG; Ortus 5SC; Cascade 5EC; Nissuran 5EC; Sirbon 5EC; Kelthane 18,5EC…Nên sử dụng luân phiên thuốc để tránh nhện bị kháng thuốc. Về liều lượng và cách sử nên đọc hướng dẫn có in trên nhãn thuốc.
2. Bệnh đốm đồng
Triệu chứng : Ngòai cây mai ra thì bệnh này còn có thể gặp trên phổ biến lọai cây thân gỗ khác, nhất là những cây ăn trái như: cam quýt, chôm chôm, nhãn, bưởi, mãng cầu, sầu riêng, mít, xòai…Ban đầu vết bệnh chỉ là những đốm rất nhỏ cỡ 1 vài ly, sau ấy giả dụ gặp điều kiện thời tiết tiện dụng như ẩm độ trong vườn cao, thiếu nắng…thì chúng phát triển rộng ra. Vết bệnh phần đông có dạng hình tròn hoặc tương đối tròn như đồng bạc (nên gọi là bệnh đốm đồng tiền) hoặc hình bầu dục, mầu xám trắng hay xám xanh da trời . Theo thời gian vết bệnh cứ lan rộng dần ra quanh đó, giả dụ nặng rộng rãi vết sẽ hòa lẫn vào nhau tạo ra hình dạng bất kỳ, mầu sắc loang lổ ngòng ngoèo như da hổ, cứ thế nhiều lớp chồng chất lên nhau làm cho lớp vỏ của cây mai dầy lên, có độ xốp giống như một lớp nhung bao quanh co gốc cây mai. Bệnh thường phát triển trên lớp vỏ cây đã già cỗi, cổ thụ một tí, và ở cây mai cổ thường bị bệnh này.
Phòng trị
– chúng ta không nên trồng hoặc sắp xếp những chậu mai trong vườn qúa dầy, quá sắp nhau để vườn mai thông thóang, khô ráo, dưới tán, dưới gốc cây nhận được thêm ánh sáng mặt trời, sẽ có tác dụng khắc phục bệnh phát sinh, lớn mạnh. Đây có thể được coi là một trong những biện pháp tuyệt vời nhất để ngừa bệnh.
-Thiết kế mặt liếp để trồng mai hoặt đặt chậu mai theo hình mai rùa, xẻ rãnh thóat nước để nước ko đọng lại trên mặt vườn trong mùa mưa để vườn luôn được khô ráo.
– Đối với những gốc mai đã bị đốm bệnh xuất hiện phổ biến, dầy đặc các bạn có thể dùng bàn chải cọ rửa sạch những đốm bệnh trên thân , trên cành.
– Có thể dùng nước vôi hoặc dung dịch thuốc Boóc đô 1% qúet lên thân cây vào đầu mùa mưa, cũng có tác dụng ngăn chặn bệnh thâm nhập, lây lan. Ngòai ra các bạn có thể dùng 1 vài lọai thuốc gốc đồng như Copper –B, Coc 85; Copper-Zinc hoặc Zinccopper… gạnh ngừa lên những chỗ thường hay bị bệnh trên thân, cành.
3.Bù lạch (Bọ trĩ)
Triệu chứng: Bù lạch có đặc điểm là mỗi khi cây mai ra đọt non thì con trưởng thành của chúng sẽ di chuyển từ nơi khác tới đẻ trứng trên những đọt lá non, sau lúc đẻ vài ngày trứng bắt đầu nở ra con bù lạch non (con ấu trùng). Cơ thể của bù lạch rất nhỏ, đẫy sức cũng chỉ dài khỏang hơn môt cm. Cả con trưởng thành và con ấu trùng đều chích hút nhựa của những lá non, cho ra những vết lấm tấm trắng nhỏ lí tí. Những lá bị hại sẽ mất dần chất dinh dưỡng, phát trển ko thường ngày, nhỏ lại, mép lá bị khô cháy và cong lên, lá trở lên thô cứng.
lúc những lá bị hại chuyển sang giai đọan bánh tẻ và già, thức ăn không liên quan cho chúng , chúng lại chuyển động sang những lá non khác để chích hút và gây hại. Bù lạch thường gây hại phổ biến trong mùa khô, khi mùa mưa đến mật số bù lạch sẽ giảm dần.
Phòng trị
– lúc tưới nước cho cây mai, các bạn nên sử dụng lọai máy bơm có áp suất mạnh ,xịt thẳng tia nước vào những chỗ mà bù lạch “cư trú” để rửa trôi bớt chúng, với cách làm này các bạn cũng có sẽ làm giảm bớt được mật số của một vài đối tượng dịch hại đang gây hại trên cây mai như nhện đỏ, rệp sáp…
– giả dụ mật số bù lạch cao bạn có thể sứ dụng 1 số lọai thuốc trừ sâu thường dùng như: Malvate 21EC; Trebon 10EC; Confidor 100SL; Admire 050EC; Regent 5SC…Khi phun gạnh thuốc bạn nhớ phun ướt đều cả mặt dưới của lá mai. Nên đọc liều lượng dùng in sẵn trên nhãn thuốc.
=== >> các bạn có thể xem thêm: tiến trình kỹ thuật chăm sóc mai vàng sau Tết
4.Bệnh nấm hồng
Triệu chứng: Ban đầu bệnh đơn thuần là một đốm nhỏ, sau ấy cứ lan rộng dần ra rồi bao kín hết cả một đọan cành, làm cho lá cây mai bị rụng, cành bị chết khô dần. Khi vết bệnh đã bao quanh quéo kín hết cả một đọan cành thì phần đông những lá mai phía trên chỗ bị bệnh sẽ có mầu vàng, xanh loang lổ, rồi bị rụng dần, khúc cành phía trên chỗ bị bệnh trở lên khô nứt, giòn dễ gẫy. Nếu ko phát hiện sớm và phun lép thuốc phòng trị kịp thời thì có khi lên tới vài chục phần trăm số cành bị hại, làm cho cây mai tả tơi, vụ ra bông năm sau sẽ không đẹp.
Bệnh thường chỉ tiến công trên những cành nhỏ cỡ chân nhang cho đến cỡ cây đũa ăn cơm, ít lúc gây hại ở những cành lớn hoặc trên thân, giả dụ cây được phun xẹp thuốc kịp thời. Nhưng vì những cành nhỏ này lại là cành mang bông cho vụ sau nên nếu để đa dạng cành bị hại cây sẽ có ít bông và bông ko đẹp, bông nhỏ, rất khó bán và bán không được giá.
thực tế cho thấy bệnh thường gây hại rộng rãi hơn trong mùa khô, lúc mùa mưa xuống bệnh bớt dần.
Phòng trị
– rà soát vườn mai thường xuyên (nhất là vào mùa khô) để phát hiện sớm và có giải pháp ngăn chặn bệnh kịp thời.
– lúc phát hiện có bệnh có thể dùng một trong những lọai thuốc như: COC 85WP; Vidoc 30WP ; Vidoc 80BTN; hoặc Vidoc 50HP; Batocide 12WP Viben-C 50BTN… để phun xịt, ví như vườn thường bị bệnh này thì trong mùa khô (là mùa thích hợp cho bệnh nảy sinh, phát triển) nên phun ghẹ định kỳ khỏang 1 tuần lễ một lần.Nên đọc kỹ hướng dẫn dùng thuốc đã có in trên nhãn thuốc.
-Thường xuyên nhặt nhạnh những cành đã bị bệnh chẳng thể khôi phục được đem tiêu hủy. Khi cắt nhớ cắt sâu thêm vào bên trong chỗ vết bệnh khỏang vài phân để phòng nấm bệnh còn sót lại trên cành tiếp diễn tăng trưởng lây lan sang các cành khác hoặc các cành non sắp ra sau này.
5. Bệnh rỉ sét
*Triệu chứng: Bệnh thường xuất hiện và gây hại trên những lá mai đã bước vào giai đọan bánh tẻ trở đi. Đầu tiên vết bệnh đơn thuần là những chấm nhỏ mầu mầu nâu, sau ấy vết bệnh cứ lớn dần lên như hạt tấm, hạt mè…(đa số vết bệnh có kích thước khỏang trên dưới hai ly), hình tròn hoặc hình bầu dục, đôi khi vết bệnh cũng có kích thước khỏang 4-5 ly . Đa số vết bệnh nằm trong phiến lá, tuy nhiên thỉnh thỏang cũng có những vết nằm ở ngòai mép lá, gặp tình huống này vết bệnh chỉ còn lại là nửa hình tròn. Vết bệnh có mầu đỏ nâu, nhìn giống như mầu của sắt rỉ, nên bà con trồng mai vàng chuyên canh ở thị xã Thủ Đức, huyện 12…(Tp. Hồ Chí Minh) thường gọi bằng một trong khoảng mang tính chất hình tượng cho dễ hiểu, dễ nhớ ấy là bệnh “Rỉ Sét”. Vết bệnh mô tả ở cả mặt trên và mặt dưới của lá cây mai, tiếp giáp với vết bệnh bao giờ cũng có một quầng vàng nhỏ bao quanh co, nếu như soi lên ánh sáng thì những quầng vàng này trình bày rõ hơn.
Khác với những bệnh mà chúng ta thường gọi là bệnh rỉ sắt hại trên một số cây trồng khác như bệnh rỉ sắt cafe, bệnh rỉ sắt đậu đỗ, bệnh rỉ sắt hại ngô…thường bao giờ vết bệnh cũng nổi lên một cục u, bên trong những cục u này có chứa một khối bột mầu gạch non (giống như mầu của sắt rỉ), thì trên vết bệnh “Rỉ sét” của cây mai vàng ko có những cục u và những khối bột mầu gạch non này, mà chúng vẫn phẳng thông thường như mặt phẳng của phiến lá. Nếu như bệnh hại nặng mà không mua giải pháp chữa trị kịp thời sẽ làm cho bộ lá của cây mai mất dần mầu xanh vốn có của nó, rồi chuyển dần sang mầu vàng, diệp lục tố bị mất dần, tác động tới qúa trình tổng hợp bình thường của cây, làm cho cây mai mất sức, yếu ớt. Bệnh thường chỉ xuất hiện và gây hại phổ biến trong mùa mưa.
Phòng trị
– chúng ta không nên trồng hoặc đặt các chậu mai qúa sắp sát nhau, tạo cho vườn mai luôn thông thóang. Liếp trồng mai, hoặc liếp đặt chậu mai nên ngoại hình theo hình mai rùa để thóat nước tốt mỗi khi có mưa. Kê đặt chậu mai cao để hạn chế cho cây mai bị úng nước trong mùa mưa.
– lúc bước vào mùa mưa nên kiểm tra vườn mai thường xuyên để phát hiện sớm và có biện pháp ngăn chặn bệnh kịp thời. Khi phát hiện có bệnh có thể sử dụng một trong những lọai thuốc sau đây để phun xịt: COC 85WP; Vidoc 30WP ; Vidoc 80BTN; hoặc Vidoc 50HP; Batocide 12WP Viben-C 50BTN. Về liều lượng và cách dùng thuốc nên đọc kỹ hướng dẫn mà nhà cung cấp đã có in trên nhãn thuốc.
6.Sâu ăn lá
Hiện tượng: Sâu ăn lá cũng là một đối tượng thường xuất hiện và gây hại cho cây mai, nhất là vào những đợt cây ra đọt non, lá non, để tăng trưởng thân cành.
lúc mới nở sâu non gặm nhấm làm khuyết lá, lúc lớn chúng nhả tơ kéo vài lá non lại với nhau, rồi nằm bên trong cắn phá, làm cho lá bị khuyết, nếu nặng lá có thể bị cắn phá tới phân nửa, đôi khi chỉ còn trơ lại một đọn gân chính ở sắp cuống lá. Làm mất diện tích lá quang đãng hợp cho cây. Khi lá già nhìn cây mai xác xơ. Làm cho cây mai sinh trưởng và vững mạnh kém, cây còi cọc, ra ít bông, và bông nhỏ ko đẹp.
khi đẫy sức sâu dài khỏang 25-28ly, hóa nhộng bên trong tổ lá. Sâu thường gây hại phổ quát trong mùa mưa, là mùa cây mai thường ra phổ biến đợt đọt non, lá non để phát triển thân, cành, lá.
*Phòng trị
– lúc trông nom cây mai, nên chú ý Nhìn vào, ví như phát hiện thấy “tổ sâu” thì bắt làm thịt (lọai sâu này rất dễ bắt vì chúng ít trốn chạy).
– nếu như mật số sâu cao, ko đủ sức bắt bằng tay thì các bạn có thể sử dụng thuốc trừ sâu để phun kẹ. Đây là một lòai sâu hơi dễ chết, vậy các bạn có thể dùng bằng 1 vài lọai thuốc trừ sâu thông htường như: SecSaigon 5EC hoặc 10EC; Diaphos 5EC; Sagothion 50EC; Padan 95SP; Fastac 5EC…Về liều lượng và cách sử dụng của thuốc các bạn có thể đọc hướng dẫn trên vỏ bao suy bì.
7 .Bệnh cháy lá
*Triệu chứng: Bệnh chính yếu trên lá cây mai, xuất hiện Trước tiên ở chóp và mép lá cấu tạo vệt màu nâu, lan dần vào phiến lá thành mảng to, màu nâu xám, phân biệt rõ với phần xanh của lá, mảng cháy có lúc chiếm trên 1/2 diện tích lá. Trên vết bệnh có những chấm đen nhỏ là ổ bào tử. Lá cây mai bệnh nặng chuyển màu vàng và rụng. Bệnh phát sinh chính yếu trên lá già.
– Bệnh nảy sinh vào cuối mùa thu lúc cây mai có rộng rãi lá già, sinh trưởng chậm, đất thiếu dưỡng chất, nhất là trong chậu ít bón phân.
Phòng trị
– Bón phân đầy đủ, cân xứng NPK, ngắt bỏ lá già, lá bệnh, định kỳ phun thuốc gốc Đồng và phân bón lá cho cây mai.
8.Bệnh vàng lá
*Triệu chứng
– Lá non có màu vàng nhạt hoặc trắng bạc, các gân lá còn xanh, phiến lá hơi bị cong, cây sinh trưởng chậm lại.
– nguyên cớ gây bệnh chủ yếu do thiếu dưỡng chất. Cây mai trồng trong chậu, đất xấu, ít được bón phân, thường bị bệnh vàng lá ở lá non và bệnh cháy lá ở lá già.
*Phòng trị
Bón hồ hết phân. Lúc có hiện tượng vàng lá, ngoài bón phân nên kết hợp phun phân bón lá có chất vi lượng, cây sẽ mau hết bệnh
9.Rệp sáp
– Khí hậu nóng và ẩm thích hợp cho rệp tăng trưởng. Rệp hút nhựa câymai làm đọt xoăn lại, lá vàng, cây sinh trưởng kém. Cây có rệp thường có kiến và nấm mồ hóng đen. Rệp còn là môi giới truyền bệnh virus cho cây .Rệp sáp Dysmicoccus sinh sống phá hại đa dạng loại cây.
– sử dụng tay làm thịt rệp. Lúc cấp thiết thì phun các loại thuốc Pyrinex, Supracide, Polytrin, Monster
10. Bọ cánh tơ
Triệu chứng: Chích hút dinh dưỡng ở lá non, dưới mặt lá non là 2 vệt màu xám cùng lúc với gân chính. Đọt non bị hại thường sần sùi, cứng và dòn, 2 mép lá và chóp lá cong lên. Lúc bị hại nặng lá bị rụng, nhất là lá non. Bọ non sống hội tụ ở đọt non, gân lá non, ít chuyển động. Bọ gây hại nặng vào mùa khô. Mùa mưa mật số bọ giảm.
Phòng trị
-Tưới ướt lá và bề mặt đất để tiêu diệt nhộng trong đất.
-Cắt tỉa liên tục để khắc phục nguồn thức ăn của bọ.
-Sử dụng thuốc: Pyrinex, Confidor, Admire, Sherpa….
11.Bọ xít
– Bọ xít thường chích hút nhựa cây mai bằng cách chích vào các cành non của cây, tạo thành vết u nổi sần sùi, gây hại nặng có thể làm chết cành, chết cây.
– Các loại thuốc được dùng như Bi58 40 EC (15 – 20 ml/bình 8 lít), Supracide 40 EC (5 – 7 ml/bình 8 lít).
12.Tuyến trùng hại
Triệu chứng: Tuyến trùng kích thước cơ thể rất nhỏ, chỉ khoảng 0,5 mm sống trong đất, đục lổ chui vào sinh sống bên trong rễ, chích hút dịch cây mai và cấu tạo các bướu rễ. Bộ rễ có bướu vững mạnh kém
– Cây mai bị tuyến trùng sinh trưởng rất yếu, phiến lá vàng và nhỏ hơn thường ngày. Nhổ gốc Nhìn vào rễ thấy những nốt tròn trên rễ. Bộ rễ bị tuyến trùng nặng sẽ mất khả năng hút dinh dưỡng phân phối cho cây. Nếu như để lâu cây mai sẽ sinh dưỡng kém và chết.
Phòng trị
– tăng cường bón phân hữu cơ, vì phân hữu có cực nhiều vi khuẩn và nấm ký sinh có thể xoá sổ tuyến trùng.
– Nhổ bỏ những cây bị chết, thu gọn sạch rễ trong đất.
– Có thể sử dụng thuốc: Mocap, Sincocin
– sử dụng thuốc trừ tuyến trùng Oncol 20EC pha 50 ml/10 lít nước :
+ Tưới vào mỗi hố 4-8 lít dung dịch thuốc ngừa trước lúc trồng.
+ Tưới thuốc thấm sâu vào xung quanh vùng rễ, cần tưới hai lần vào đầu và cuối mùa mưa.
+ cây cúc ra hoa, nhổ cây băm nhỏ rồi vùi lấp xung quanh gốc cũng có tác dụng khắc phục tuyến trùng.